مینافاسهاوور زنی از طبقه کارگر آلمان

مینا فاسهاوو در دهم اکتبر ۱۸۷۵ در دهکده ی بکندرف به دنیا آمد. پدرش کارگر بود و مادرش خانه دار. سه ساله بود که پدر مرد و چون خانواده منبع درآمدی نداشت همه مجبور به کار شدند. او در شرح حال خود  می نویسد: ” از کودکی مجبور به کار شدم و در تمام دوران زندگیم برای گذران مخارج زندگی باید کار می کردم.” به همین دلیل توجه او به عامل فقر و فاقه توده های کارگر جلب شد و در جنبش کارگری غیرقانونی شرکت کرد. دلیل دیگرش این بود که در این زمان زنان حق مشارکت در فعالیت سیاسی را نداشتند. یکی از خواسته ها مهم او همین برابری سیاسی زنان و مردان بود. ۱۸ ساله بود که از ده به برانشوایک آمد و به عنوان خدمتکار مشغول به کار شد. سپس به عنوان شیشه شور، رختشوی و بالاخره در کارخانه کنسرو سازی به کار پرداخت. خواندن و نوشتن را در بزرگسالی و پیش خود یاد گرفت و به خواندن نوشته های سوسیالیستی پرداخت. با همسرش گئورگ فاسهاوور آشنا شد و باهم به فعالیت ادامه دادند. مینا کوشش هایش را روی حقوق زنان جوان کارگر و خواست برابری زنان متمرکز کرد، زیرا خود به این بخش از طبقه ی کارگر تعلق داشت و مشکلات آن ها را به خوبی می دانست.

روزنامه های بورژوایی او را زن احمق که خواندن و نوشتن نمی داند می خواندند که به زبان آلمانی هم مسلط نیست و خانه به خانه می رود و رخت مردم را می شوید. او در سال ۱۹۰۳ به حزب سوسیال دموکرات آلمان پیوست و فعالیتش را معطوف به لغو ممنوعیت فعالیت سیاسی زنان کرد. با کوشش های او و سایرین ممنوعیت فعالیت سیاسی زنان در سال ۱۹۰۸ لغو شد. وی به دلیل شرایط سختی که در کودکی داشت و مجبور به کار کردن و رها کردن مدرسه شده بود، به حمایت از کودکان کار و آموزش نوجوانان توجه می کرد. به همین سبب وقتی  سازمان جوانان حزب در سال ۱۹۰۷ تشکیل شد، با کوشش او یک سال بعد به انجمن آموزش کارگران جوان زن و مرد تغییر نام داد. در سال ۱۹۰۸ به عنوان نماینده زنان برانشوایک همراه با یک نفر دیگر در کنفرانس زنان سوسیالیست در نورنبرگ شرکت کرد. در این کنفرانس با توجه به وضعیت اسف بار کودکان طبقه کارگر به ویژه زنان کارگر دو ماده در رابطه با ایجاد مهدکودک و کودکستان همراه با تغدیه و مراقبت های بهداشتی و تربیتی تصویب کرد و در سال ۱۹۱۳ زمانی که کمیسیون محافظت از کودکان تشکیل شد مینا یکی از فعالین آن بود.

پیش از شروع جنگ جهانی اول به عنوان نماینده زنان فعالیتش را معطوف به حق رای زنان کرد و آن را در بحث های درون حزب و بیرون از آن طرح می کرد. با شروع جنگ جهانی اول زمانی که قیمت های مواد غذایی بدون افزایشی در دستمزدهای کارگران بالا رفت وی که سیاست ها حزب و اتحادیه های کارگری را در این رابطه قبول نداشت، مرتب رادیکال و رادیکال تر و به نظرات ضد جنگ روزا لوکزامبورگ و کارل کیبکنشت نزدیک تر شد. در سال ۱۹۱۵ با انترناسیونال در تماس قرار گرفت و وقتی در یک گردهمایی اعتراضی مخالفت با تامین مالی جنگ توسط پارلمان و موافقت حزب سوسال دموکرات با آن، شرکت کرد توسط حزب از خدمات ملی زنان کنار گذاشته شد. وی در اول ژانویه ۱۹۱۶ در برانشوایک به گروه اسپارتاکوس پیوست و در اعتصابات ماه اوت ۱۹۱۷ که در آن ۵۰۰۰ کارگر در اعتصابی غیرقانونی شرکت کردند تا یک کمیسیون مذاکره کننده انتخاب کنند فعالانه شرکت کرد و به عنوان یکی ازین اعضا انتخاب شد. در این زمان خواست جنبش ضد جنگ عبارت بود از: صلح، پایان دادن به نظامی کردن کارخانه ها، آزادی همه ی زندانیان سیاسی و دموکراتیزه کردن دولت. کارگران با عمل خود در مقابل سیاست های اتحادیه که مخالف اعتراض کارگران بودند ایستادند. در اواخر جنگ اول وقتی کارگران در شهرهای مختلف به ویژه در برلین با تشکیل شوراها دست به اعتصاب های عظیم زدند و چرخ تولید را خواباندند و به همراه سربازان برای ایجاد حکومت شوراها دست به عمل زدند، مینا نیز فعالانه در انقلاب نوامبر در برانشوایک شرکت کرد. با اعلام جمهوری در آلمان و کناره گیری ویلهلم دوم، از طرف شورای کارگران و سربازان جمهوری شوراهای برانشوایک اعلام شد. آگوست مرگز به ریاست جمهوری ومینا فاسهاوور به عنوان یکی از اعضای کمیسیون خلق در امر آموزش یا به بیان دیگر به عنوان وزیر آموزش حکومت شوراها برگزیده شد. او اولین زنی بود که در آلمان به وزارت رسید. اما شرکت او در شوراها سبب اخراج او از حزب سوسیال دموکرات گردید. او بعنوان وزیر بلافاصله دست به تغییرات اساسی در سیستم آموزش زد. در ۲۲ نوامبر ۱۹۱۸ او بازرسی کلیساها در امر آموزش را لغو کرد و مدارس را از زیر پوشش کنترل مذهبی بیرون آورد و رفرم های سوسیالیستی را آغاز کرد که شامل حذف تاریخ عظمت شاهان از دروس مدارس و جای گزین کردن تاریخ فرهنگ به جای تاریخ جنگ ها در درس تاریخ از آن جمله است. وی هم چنین به ایجاد مهد کودک ها، کودکستان ها و مدارس خلقی توجه بسیار مبذول کرد. حکومت شوراهای برانشوایک در ۲۲ فوریه ۱۹۱۹ با سرکوب جنبش کارگری ملغی شد.

در فاصله بین ۱۹۲۰ تا ۱۹۳۳ او عضو حزب کمونیست کارگری آلمان و هم چنین عضو اتحادیه ی آزاد آلمان بود. در فاصله ی سال های ۱۹۲۰ تا ۱۹۲۴ چندین بار دستگیر شد و به خاطر مخالفت با خلع سلاح مردم به ۴ ماه زندان و پرداخت جریمه محکوم شد. نام او در یک رشته از انفجارها نیز آورده شده است. در دوران حکومت فاشیسم هیتلری در آلمان او عضو اتحادیه شوراها بود که یک گروه مقاومت بود. در اکتبر سال ۱۹۳۵ به عنوان خیانت به کشور محکوم شد و مدت یک سال او را در اردوگاه مرگ و کاراجباری زندانی کردند و تا سال ۱۹۴۵ مرتب توسط پلیس امنیت فاشیسم یعنی گشتاپو تحت کنترل قرار داشت و سلامتش دچار آسیب شد. با پایان جنگ جهانی دوم با وجود کهولت سن در ایجاد حزب کمونیست آلمان مشارکت کرد. وی در ۲۸ جولای ۱۹۴۹ با سکته مغزی درگذشت. شعار او در مبارزاتش ” صلح، نان، آزادی” بود. او دو فرزند به دنیا آورد که اولی قفل ساز و دومی کارگر کارخانه شد.

او اولین زنی بود که در آلمان به وزارت رسید.

فریده ثابتی

۲۷.۰۷.۲۰۱۹